Տեսարժան վայրեր

Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) ամենատարածված 10 տուրիստական վայրերը

Արցախը (Լեռնային Ղարաբաղը) հարուստ է տեսարժան վայրերով, բայց մենք փորձել ենք առանձնացնել  10 օբյեկտներ, որոնք մենք խորհուրդ ենք տալիս անպայման այցելել: Եթե դուք պատրաստվում եք մեկնել Արցախ, ապա անպայման ձեր երթուղին կառուցեք հետևյալ գեղեցկությունների միջով՝

Ջերմաջուր

Ջերմաջուրը հարուստ է բնական և բուժիչ աղբյուրներով: Ջերմաջուրը գտնվում է ծովի մակերևույթից ավելի քան 2200 մ բարձրության վրա: Աղբյուրի շուրջը կա լողավազան, որտեղ կարելի է լողալ: Խորհուրդ է տրվում այս տեղանքի գեղեցկությունն ու յուրահատկությունը գնահատել անձամբ այնտեղ այցելելով:

Դադիվանք

Դադիվանքը (կամ Խութավանքը) հայկական վանք է, որը գտնվում է 1100 մ բարձրության վրա: Ստուգաբանական տարբերակներից մեկի համաձայն` վանքի անունը կապված է  Սուրբ Դադիի հետ, որը եղել է Թադեոս առաքյալի աշակերտը և Հայաստանում քարոզել է քրիստոնեությունը: Երկրորդ տարբերակը գալիս է «խութ» (բլուր) և «վանք» (վանք) բառերից, այսինքն` բլրի վրա գտնվող վանք:

Ամրոցներ

Այցելելով Արցախ (Լեռնային Ղարաբաղ), դուք պետք է անպայման տեսնեք Տիգրանակերտ, Շուշի-Բերդ, Մայրաբերդ և Կաչաղակաբերդ ամրոցները:

Տիգրանակերտ

Տիգրանակերտը հնագույն հայկական քաղաք է, որը հիմնադրվել է մ.թ.ա. 1-ին դարում: Քաղաքը գտնվում էր Մեծ Հայքի Արցախ նահանգում: Հանդիսանում է այն չորս քաղաքներից մեկը, որոնք կոչվել էին Հայոց թագավոր Տիգրան II Մեծի անունով: Հայ պատմաբանների կարծիքով, Տիգրանակերտն Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) հնագույն քաղաքն է:

Շուշի-Բերդ

Շուշիի ամրոցը (Շուշի-բերդը) առաջին անգամ հիշատակվել է XVIII դարում: Վարկածներից  մեկի համաձայն` Շուշիի ամրոցը հայտնի է որպես Շիկաքար,  որտեղ Սահղ Սմբատյանը հաղթել է արաբական բանակին: Այս ամրոցը կոչվում են նաև Քարագլուխ, Քար, Շոշ` Շոշի սղնախ անուններով: Հնագիտական պեղումները հաստատեցին մեկ այլ տարբերակ, ըստ որի XVII դարում  ամրոցը  կառուցվել է հայկական մեկ այլ ամրոցի տեղում:

Մայրաբերդ

Մայրաբերդ ամրոցը Հայաստանի և Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի)  ամենախոշորներից է և այն համեմատած մյուսների հետ, ավելի լավ է պահպանվել: Այն կառուցվել է XVIII դարում` Շուշի քաղաքի պաշտպանության համար: Եթե կարողանանք բարձրանալ և  շրջել ամրոցում, ապա կարող եք գնահատել այս ամրոցի ռազմավարական կարևորությունը: Ամրոցը վերականգնվել է 2002 թվականին:

Գանձասարի վանք

Գանձասար – հայերեն, նշանակում է «գանձերի լեռ»: Վանքը հիմնադրվել է XII դարում: Վանքը պահպանել է հոգևոր կենտրոնի դերը Հասան-Ջալալյան իշխանների ջանքերով: Վանքում եղել է  դպրոց, որտեղ հոգևոր առաջնորդները վերապատրաստվել են, ստեղծվել և պահպանվել են ձեռագրեր: 2008 թվականին Արցախում կայացավ «մեծ հարսանիք», որի ընթացքում ամուսնացան 687 զույգեր: 550 զույգերը ամուսնացան Ղազանչեցոց տաճարում, իսկ 137-ը`Գանձասարի վանքում:

«Մենք և մեր սարերը» հուշարձանը

«Մենք և մեր լեռները» հուշարձանը Արցախի ամենահայտնի խորհրդանիշներից մեկն է և պատկերված է Արցախի Հանրապետության զինանշանի վրա, գտնվում է Ստեփանակերտի մուտքի մոտ: Մարդկանց մեջ այն կոչվում է նաև «Պապիկ և Տատիկ»: Հուշարձանը կառուցվել է 1967 թվականին` կարմիր  տուֆից, հեղինակը քանդակագործ Սարգիս Բաղդասարյանն է: Անպայման  այցելեք այս հուշարձանը:

Տնջրի

Տնջրին ԱՊՀ-ում ամենահին (ավելի քան 2028 տարի) և ամենաբարձր (ավելի քան 54 մետր) ծառն է: ԽՍՀՄ-ում այս ծառը ևս ամենահինն ու ամենաբարձրն էր: Ավելի քան 100 մարդ կարող է տեղավորել ծառի ներսում, և ունի 44 քմ տարածք: Ավելի քան 27 մետր է ծառի հիմքի տրամագիծը: Տեղացիների պատմությունների համաձայն, այս ծառի տակ հանգստացել են այնպիսի ականավոր գործիչներ, ինչպիսիք են Մեսրոպ Մաշտոցը, Րաֆֆի, Սայաթ-Նովան և այլոք:

Ամարասի վանք

Հայ պատմաբան Փավստոս Բուզանդի վարկածի համաձայն` վանքը հիմնադրվել է IV դարում՝ Սբ. Գրիգոր Մկրտիչի կողմից: Հայտնի է, որ եկեղեցու արևելյան մասում թաղված է Սբ. Գրիգոր Լուսավորչի թոռը՝  Գրիգորիսը: Նա Արցախի թեմի առաջին եպիսկոպոսն էր: Հետաքրքիր փաստ է, որ Մեսրոպ Մաշտոցը (հայոց այբուբենի ստեղծողը) 5-րդ դարում  հիմնադրեց Արցախի առաջին դպրոցը, որը խթան հանդիսացավ այս տարածաշրջանում հայ գրքի տարածմանը: Միջնադարում Ամարասի վանքը Արցախի մշակութային և հոգևոր կենտրոնն էր, իսկ  Խորհրդային իշխանության տարիներին լքված էր: Վանքը բացվել է 1992 թվականին և  հանդիսանում է Արցախի թեմի գործող վանք:

Ջրվեժ «Հովանոց»

«Հովանոց» ջրվեժը զարմանալիորեն գեղեցիկ է և շատ սիրված զբոսաշրջիկների կողմից, անպայման արժե այցելել և տեսնել: Ջրվեժի ճանապարհն անցնելու եք կիրճի միջով: Նրան անվանում են «Հովանոց» ջրվեժ, քանի որ դա հովանոցին շատ նման է, ջուրը հոսում է քարերով, ընդլայնելով խորքերը:

Հունոտի կիրճ (Ջդրդրուզ)

Խորհուրդ է տրվում այցելել Հունոտի կիրճը: Այս տեղը զարմանալի է իր գեղեցկությամբ և անփոփոխ բնությամբ, որը շրջապատված է գեղեցիկ լեռներով: Տաք եղանակին կարող եք լողալ գետում, ջուրը շատ թարմացնող է: Որոշ զբոսաշրջիկներ գիշերը այստեղ են անցկացնում վրաններում և վայելում անիրական գեղեցկությունը: Կարելի է նկարագրել այս տեղը, որքան ուզում եք, մենք պարզապես առաջարկում ենք սկզբից տեսնել լուսանկարը, իսկ հետո իրականում: Եվ այո, ձեզ հետ անպայման հարմարավետ կոշիկներ կվերցնեք:

Ղազանչեցոց եկեղեցի

Սուրբ Ամենափրկիչ Ղազանչեցոց տաճարը  Հայ Առաքելական եկեղեցու գլխավոր տաճարն է Շուշիում: Այն գտնվում է քաղաքի կենտրոնում, լեռան գագաթին և անշուշտ գեղեցիկ է: Եկեղեցին կառուցվել է 1868-1887 թթ.` Նախիջևանի Ղազանչի (Շախկերտ) գյուղից Շուշի բերված դրամական միջոցներով: Այն ամենամեծ հայկական եկեղեցիներից է (35 մետր երկարություն, 23 մետր լայնություն և 35 մետր բարձրություն):

Տաճարը գործում էր մինչև 1930 թվականը, այնուհետև այն մասամբ վերականգնվել է 1981-1988 թվականներին: Ռազմական գործողությունների ժամանակ եկեղեցու հրեշտակների քանդակները ոչնչացվեցին և եկեղեցին վերածվեց  զենքի պահեստի: 1992 թ. մայիսի 9-ին Շուշիի ազատագրումից հետո  սկսվեց եկեղեցու վերականգնումը: Պաշտոնապես բացվեց 1998 թ. հուլիսի 19-ին` Տիրոջ փոխակերպման օրը:

Ժենգյալով հաց

Գրել Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի)  մասին և  չհիշատակել այս տարածաշրջանի ուտեստները, անհնար է: Ժենգյալով հացը խմոր է, կանաչի տարբեր սորտերով լցոնված: Որքան ավելի շատ կանաչու տեսակ լինի, այնքան ավելի համեղ կլինի ժենգյալով հացը: Այս ուտեստի հետ կարելի է օգտագործել գարեջուր, գինի, թան: Ժենգյալով հացը համարվում է արցախյան խոհանոցի այցեքարտը, անցկացվում են այս ուտեստին նվիրված փառատոններ և ընդգրկված են Արցախի ոչ նյութական ժառանգության ցանկում: Մի խոսքով փորձեք, իսկ ձեզ բարի ախորժակ:

Աղբյուրը` Armenian Global Community